De coronacrisis trekt een zware wissel op veel bedrijven. Om je bedrijf toekomstbestendig te houden, kan het noodzakelijk zijn om te reorganiseren en afscheid te nemen van (een deel van) je werknemers. Let bij reorganisatie op de nieuwe spelregels van het UWV. In dit artikel lichten we de nieuwste Uitvoeringsregels bij ontslag wegens bedrijfseconomische omstandigheden toe.

Uitwisselbaarheid van functies

In de Ontslagregeling staat dat een functie uitwisselbaar is, als de functies gelijkwaardig zijn qua inhoud, kennis, vaardigheden, competenties, de tijdelijke of structurele aard van de functie, niveau en beloning. Volgens de nieuwste uitvoeringsregels zijn deze criteria limitatief. Dat wil zeggen dat u geen andere aspecten van een functie mee mag laten wegen bij het vaststellen van de uitwisselbaarheid.

In de nieuwste uitvoeringsregels staat ook dat bij de vergelijking van de functie, kennis, vaardigheden en competenties het van belang is wat de functie in de praktijk in het algemeen inhoudt. De specifieke invulling door een individuele werknemer telt niet mee. De omstandigheden waarin de functie wordt uitgeoefend zijn wel van belang. Denk hierbij aan werken in een koelcel of juist in een warme omgeving, ’s nachts of overdag,  zittend of staand et cetera.

Het vaststellen van de functies die onderling uitwisselbaar zijn, is door deze afspraken (iets) makkelijker geworden. Anderzijds: de specifieke invulling van een functie door een individuele medewerker telt niet mee. Daardoor kan het voorkomen dat je bij de reorganisatie een medewerker die bijzondere werkzaamheden verricht, verliest als gevolg van het afspiegelingsbeginsel. Voordat je begint aan de reorganisatie is het belangrijk vast te stellen welke medewerkers je per se wilt behouden. Committ Legal helpt u bij het opstellen van een strategie waarbij de toppers van jouw bedrijf behouden blijven.

Toetsing van de bedrijfseconomische reden

Als een bedrijfsonderdeel voldoende zelfstandigheid heeft, dan mag de bedrijfseconomische reden getoetst worden bij alleen dat bedrijfsonderdeel, in plaats van bij de gehele onderneming. In de nieuwste uitvoeringsregels staat dat een toetsing per bedrijfsonderdeel wel ten dienste moet staan aan een doelmatige bedrijfsvoering. Dit betekent dat een afzonderlijke reorganisatie van een zelfstandig bedrijfsonderdeel,  gelet op de resultaten van dat bedrijfsonderdeel, mogelijk is als dat noodzakelijk is in het belang van zowel het desbetreffende bedrijfsonderdeel als van de onderneming als geheel.

De mogelijkheid tot het saneren van een onvoldoende functionerend bedrijfsonderdeel is belangrijk voor het behoud en de ontwikkeling van het gehele concern. Je zal dus goed moeten kunnen motiveren dat de reorganisatie van alleen dat bedrijfsonderdeel ‘ten dienste staat aan een doelmatige bedrijfsvoering’.  Als het UWV de motivatie onvoldoende vindt, dan zal zij de ontslagverzoeken afwijzen.  Advocaat Sandra Wouters heeft veel ervaring met het begeleiden van reorganisaties van concerns. Zij zet haar jarenlange ervaring graag in om je te helpen jouw bedrijf gezond te houden. 

Voor ontslagaanvragen die na 2 april 2020 zijn ingediend, zal een werkgever aannemelijk moeten maken waarom de NOW-steunmaatregel geen goed alternatief is voor zijn organisatie.

Verduidelijking herplaatsingsverplichting

Inspanningsverplichting

In de wet staat dat de werkgever in de ontslagaanvraag moet toelichten waarom het niet mogelijk is of het niet in de rede ligt om de werknemer binnen de redelijke termijn te herplaatsen op een passende functie binnen de onderneming of groep.

De Hoge Raad heeft in het Shell-arrest bepaald dat het bij de herplaatsingsverplichting niet gaat om een resultaatverplichting van de werkgever. Herplaatsen is een inspanningsverplichting. In de praktijk betekent dit dat van de werkgever niet meer gevraagd kan worden, dan in de gegeven omstandigheden redelijk is. De werkgever heeft hierbij enige beoordelingsruimte. Ook deze uitspraak is in de uitvoeringsregels verwerkt.

De beoordelingsruimte die de werkgever heeft, wilt u maximaal benutten. Het motiveren van ‘wat in de gegeven omstandigheden redelijk is’ is een taak voor een ervaren arbeidsrechtadvocaat die de klappen van de zweep kent. Committ Legal helpt u graag bij het kiezen van de goede woorden, zodat u een werknemer die niet meer in uw organisatie past niet per se hoeft te behouden.

Stoelendans

Als een functie in zijn geheel vervalt en delen van die functie in een andere functie terugkomen, dan gelden de regels van de zogenoemde ‘stoelendans’. De vrijheid van een werkgever om voor de nieuwe functie de medewerker te selecteren die het meest geschikt is, is beperkt. Dat pakt niet altijd goed uit voor het bedrijf. Het kan zomaar zijn dat de medewerker die u graag wilt behouden voor uw organisatie moet vertrekken, terwijl u een medewerker waar u minder tevreden over bent, moet behouden.

De werkgever moet de functie namelijk aanbieden aan de werknemer die ‘geschikt’ is op basis van de omgekeerde afspiegelingsvolgorde. In de aangepaste uitvoeringsregels is de term ‘geschikt’  verduidelijkt. De  verplichting tot het aanbieden van de functie op basis van de hoogste afspiegelingsrechten geldt niet voor werknemers die eerst geschikt gemaakt moeten worden, door bijvoorbeeld scholing.  Dit geeft een werkgever meer ruimte om te stellen dat een medewerker niet geschikt is voor de functie. Ook hier geldt dat u een eventueel ontslagverzoek zorgvuldig moet motiveren om het gewenste resultaat te bereiken.

Goed reorganiseren is een ingewikkeld proces dat u strategisch aan moet pakken. U wilt immers de goede medewerkers behouden om het succes van uw bedrijf zeker te stellen. Committ Legal heeft een gedegen aanpak die tot de gewenste resultaten leidt. Neem contact op met advocate Sandra Wouters. Zij deelt graag haar jarenlange ervaring met strategisch reorganiseren met u.

Meer leren over collectief ontslag bij reorganisatie? In de Masterclass Arbeidsrecht van Committ Legal leert u handig en efficiënt om te gaan met collectieve ontslagen bij reorganisaties. Interesse? Schrijf u dan snel in!